Decyzja o skierowaniu do domu pomocy społecznej i ustaleniu odpłatności

ul. Słoneczna 12 00-123 Kwiatowo

15 marca 2024 r.

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kwiatowie

ul. Polna 34 00-456 Makowo ul. Kwiatowa 5 00-123 Kwiatowo

Nr GPS.6220.1.2024

DECYZJA

Wójt Gminy Kwiatowo, po rozpatrzeniu wniosku Jana Kowalskiego złożonego do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kwiatowie o skierowanie do domu pomocy społecznej typu odpowiedniego dla osób w podeszłym wieku oraz o ustalenie odpłatności za pobyt w tym domu, działając na podstawie art. 54 ust. 1 i 2, art. 59 ust. 1, art. 60 ust. 1 i 4, art. 61 ust. 1 pkt 1, art. 61 ust. 2 pkt 1 oraz art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1461) – dalej: u.p.s., § 8 ust. 1, ust. 2 pkt 2, ust. 3 i 4 oraz § 10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1307 ze zm.) – dalej: r.d.p.s., jak również art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 127) – dalej: k.p.a., i § 1 zarządzenia Wójta Gminy Kwiatowo w sprawie średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca domu pomocy społecznej o zasięgu gminny w gminie Kwiatowo (Dz.Urz. Województwa Mazowieckiego Nr 1234, poz. 5678), 1) kieruje Jana Kowalskiego do Domu Pomocy Społecznej w Słonecznikowie przy ul. Lipowa 12 nr 1 na czas nieokreślony; 2) ustala opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej w miesięcznej wysokości 4200 zł; 3) obciąża obowiązkiem wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej Jana Kowalskiego w miesięcznej wysokości 2100 zł od dnia przyjęcia mieszkańca przez Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Słonecznikowie

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 1 lutego 2024 r., Jan Kowalski wystąpił do Wójta Gminy Kwiatowo o skierowanie do domu pomocy społecznej, składając swój wniosek w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kwiatowie. We wniosku zainteresowany domagał się również ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej. Uzasadniając podanie, stwierdził, że jest osobą w wieku 85 lat i nie jest już w stanie samodzielnie zapewnić sobie bytowania. Nie ma żadnych żyjących krewnych, zaś zapewnienie mu usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania niewiele zmieni jego sytuację, gdyż niezdolność do samodzielnego poruszania się powoduje, że w okresach pomiędzy usługami opiekuńczymi jest w zasadzie bezradny nawet w najprostszych sprawach dnia codziennego. Jest emerytem (funkcjonariuszem Policji w stanie spoczynku) i pobiera emeryturę policyjną w wysokości 2200 zł netto miesięcznie. Z powodu dokuczliwych dolegliwości związanych ze starością pragnie korzystać z usług bytowych i opiekuńczych w jednym ze zlokalizowanych w jego gminie domów pomocy społecznej, którego typ odpowiadałby jego potrzebom. Do wniosku dołączono odpis decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 stycznia 2005 r. nr ZE.12345 o przyznaniu emerytury, pisemną zgodę na potrącenie przepisanej kwoty opłaty ze świadczenia emerytalnego oraz oświadczenie o wysokości dochodu i stanie rodzinnym. W oświadczeniu zainteresowany stwierdził, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, że nie ma żadnych członków rodziny, jest osobą samotną, a wysokość jego dochodu jest równa wysokości uzyskiwanej emerytury; nie osiąga żadnych dodatkowych przychodów.

W sprawie został przeprowadzony wywiad środowiskowy w trybie § 8 ust. 1 pkt 2 r.d.p.s. Jego ustalenia wskazują, że zainteresowany mieszka samotnie w mieszkaniu o pow. 45 m2 (składającym się z 2 pokoi) na działce nr 123/4 w Kwiatowie o pow. 500 m2. Nie ma żadnych krewnych ani powinowatych. Jego żona zmarła 10 lat temu; byli małżeństwem bezdzietnym. Nie żyje też jego starszy brat, który był komendantem w Policji. Zainteresowany nie zgłosił żadnych osób zainteresowanych partycypacją w kosztach, jakie będą stanowić opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Stwierdzono ponadto, że stan zdrowia zainteresowanego jest – jak na jego wiek – dobry (zaświadczenie lekarskie z dnia 5 stycznia 2024 r. nr 123/2024), jednakże podstawową trudność stanowią ogólne osłabienia uniemożliwiające poruszanie się, będące następstwem przemęczenia związanego z podeszłym wiekiem. Opieka, jakiej wymaga zainteresowany, powinna być opieką całodobową, gdyż nawet ponawiane codziennie usługi bytowe w ramach usług opiekuńczych nie są w stanie zaspokoić niedoborów siły fizycznej, które napotykają go nawet nocą.

Stosownie do art. 54 ust. 1 u.p.s. osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Osobę, która jest uprawniona do umieszczenia w domu pomocy społecznej (art. 54 ust. 1 u.p.s.), kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej jej miejsca zamieszkania, po uzyskaniu jej zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej (art. 54 ust. 2 u.p.s.). W ramach typów domów pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, wyodrębniono m.in. domy dla osób w podeszłym wieku (art. 56 pkt 1 u.p.s.). Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla osoby w dniu jej skierowania do domu. Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej wydaje ośrodek pomocy społecznej (§ 8 ust. 4 r.d.p.s.). Decyzję tę wydaje się na podstawie: pisemnego wniosku osoby ubiegającej się złożonego do ośrodka pomocy społecznej (do którego załącza się pisemną zgodę na ponoszenie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, decyzję organu emerytalno-rentowego ustalającą wysokość emerytury oraz oświadczenie o wysokości dochodu osoby lub rodziny) i rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 59 ust. 1 u.p.s., § 8 ust. 1 i 2 r.d.p.s.). Skierowanie do domu pomocy społecznej następuje na czas nieokreślony, chyba że we wniosku wystąpiono o skierowanie na czas określony.

Zgodnie z art. 60 ust. 1 u.p.s. pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, który w przypadku domu o zasięgu gminnym ustalany jest przez wójta. Ogłoszenie wójta o ustaleniu tego kosztu stanowi podstawę ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej (art. 60 ust. 4 u.p.s.). Decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla osoby w dniu jej skierowania do domu (art. 59 ust. 1 u.p.s.). Podmiotem obowiązanym do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej jest w pierwszej kolejności mieszkaniec domu (nieposiadający małżonka, zstępnych ani wstępnych), a jeżeli nie ponosi on pełnej odpłatności – gmina (art. 61 ust. 1 u.p.s.). Opłata ponoszona przez mieszkańca domu nie może być wyższa od 70% jego dochodu, a wysokość opłaty wnoszonej przez gminę jest równa różnicy wysokości między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca (względnie mieszkańca wraz z legitymowanymi krewnymi). Rada Gminy Kwiatowo nie podjęła dotychczas uchwały w sprawie ustalania opłat za pobyt w domu pomocy społecznej oraz zwalniania z tych opłat na podstawie art. 66 u.p.s.

Jak postanowiono w § 1 zarządzenia Wójta Gminy Kwiatowo z dnia 15 stycznia 2024 r. w sprawie średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym w Gminie Kwiatowo (Dz.Urz. Województwa Mazowieckiego Nr 1234, poz. 5678), średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym w gminie Kwiatowo wynosi 4200 zł.

W gminie Kwiatowo działają dwa domy pomocy społecznej o zasięgu gminnym: Dom Pomocy Społecznej w Słonecznikowie oraz "Złota Jesień" w Różanowie. Tylko ten pierwszy dom jest domem o właściwym typie dla osób w podeszłym wieku, co wynika z zezwolenia Wojewody Mazowieckiego z dnia 20 grudnia 2003 r. nr WPS.67890 na prowadzenie domu pomocy społecznej, jakie zostało wydane gminie Kwiatowo.

Wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Wnioskodawca spełnia warunki skierowania do domu pomocy społecznej typu właściwego dla osób w podeszłym wieku. Stan faktyczny sprawy ustalono na podstawie prawidłowo złożonego wniosku ubiegającego się (wraz z załącznikami) oraz wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w mieszkaniu zainteresowanego w dniu 8 lutego 2024 r. Wnioskodawca ma aktualnie 85 lat i wskutek zaawansowanego wieku wymaga całodobowej opieki, jej brak zaś powoduje, że nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. W szczególności nie może sam dbać o własne potrzeby bytowe (związane z zapewnieniem żywności, odzieży, opału oraz samoobsługi), zamieszkując – dotychczas – w mieszkaniu o pow. 45 m2. Jest osobą samotną, wdowcem. Nie ma żadnej rodziny (wstępnych ani zstępnych). Ma okresowe trudności z poruszaniem się, związane z bólami stawów oraz ogólnym zmęczeniem. Jego stan ulega tylko czasowej poprawie, po czym znów się pogarsza, nie wyłączając okresu nocnego. Z tych względów nie jest celowe udzielanie wnioskodawcy świadczenia w postaci usług opiekuńczych, gdyż również poza wyznaczonymi porami pracy pracownika socjalnego w mieszkaniu wnioskodawcy wymaga on opieki i pomocy. Wnioskodawca jest zatem osobą, która nabyła prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej typu przeznaczonego dla osób w podeszłym wieku w rozumieniu art. 54 ust. 1 u.p.s. Zasługuje więc na skierowanie go, zgodnie z art. 54 ust. 2 u.p.s., do domu pomocy społecznej typu odpowiedniego ze względu na podeszły wiek, zlokalizowanego jak najbliżej jego miejsca zamieszkania. Zgodnie z art. 54 ust. 2 i art. 55 ust. 1 u.p.s. oraz § 5 ust. 1 pkt 1 i 2 r.d.p.s. dom pomocy społecznej powinien zaspokajać potrzeby bytowe (zapewnienie miejsca zamieszkania, wyżywienie, odzież i obuwie, utrzymanie czystości) i opiekuńcze (pomoc w czynnościach życiowych, pielęgnacja, pomoc w sprawach osobistych), którym zainteresowany nie jest w stanie uczynić zadość samodzielnie. Domem pomocy społecznej spełniającym obydwa kryteria jest Dom Pomocy Społecznej w Słonecznikowie, gdyż zgodnie z zezwoleniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 20 grudnia 2003 r. nr WPS.67890 jest on domem typu właściwego dla osób w podeszłym wieku oraz jest domem (danego typu), którego siedziba została zlokalizowana w możliwie najmniejszej odległości od miejsca zamieszkania wnioskodawcy.

Jak postanowiono w art. 60 ust. 1 i art. 59 ust. 1 u.p.s., pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny i opłatę za ten pobyt ustala w drodze decyzji organ gminy właściwy do skierowania do domu, którym z mocy art. 59 ust. 1 u.p.s. i § 8 ust. 4 r.d.p.s. jest wójt działający przy pomocy ośrodka pomocy społecznej. Tytułem powodującym odpłatność jest pobyt w domu, a więc stan faktyczny istniejący po dniu umieszczenia w tym domu (w drodze decyzji określonej w art. 59 ust. 2 u.p.s.), po przystąpieniu do wykonywania decyzji umieszczającej w domu, tj. stan, jaki zaistnieje od dnia wydania aktu przyjęcia do domu pomocy społecznej, o jakim mowa w § 12 ust. 2 r.d.p.s. Z tych względów początkowa data ponoszenia odpłatności powinna przypadać na dzień przyjęcia do domu. Zainteresowany nie uzyskuje dochodu pozwalającego na całkowite pokrycie kosztu swojego pobytu w domu w wymiarze odpowiadającym średniemu miesięcznemu kosztowi utrzymania mieszkańca domu w gminie Kwiatowo. Zgodnie z § 1 cyt. zarządzenia wójta koszt ten wynosi 4200 zł, zaś dochód zainteresowanego obejmujący jego emeryturę wynosi 2200 zł. Skoro art. 60 ust. 1 u.p.s. określa wysokość łącznej odpłatności w maksymalnej wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, który w gminie Kwiatowo wynosi 4200 zł, a nie zachodzą żadne okoliczności uzasadniające pomniejszenie tej wysokości (zwłaszcza w postaci uchwały rady gminy wydanej na podstawie art. 66 u.p.s.), łączną miesięczną odpłatność ustalono w wysokości 4200 zł. Maksymalną wysokość kwoty odpłatności ustalanej od mieszkańca art. 61 ust. 2 pkt 1 u.p.s. określa na 70% dochodu mieszkańca, tj. – w realiach badanej sprawy – 1540 zł. Pozostałą część odpłatności w wysokości 2660 zł muszą ponieść podmioty określone w art. 61 ust. 1 pkt 2 i 3 u.p.s. Zainteresowany nie posiada małżonka, zstępnych lub wstępnych (art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s.) ani też innych osób, które wyraziłyby wolę partycypowania w kosztach jego pobytu w domu (art. 61 ust. 2a u.p.s.), a zatem podmiotem uzupełniającym niedobór opłaty jest gmina Kwiatowo, która nie może – na obecnym etapie postępowania – zostać obciążona odpłatnością w niniejszej decyzji z uwagi na wyłączenie jej organu (wójta jako pracownika samorządowego gminy) na podstawie art. 14 u.p.s. w zw. z art. 24 § 1 pkt 7 k.p.a. Z tych względów miesięczną wysokość opłaty wnoszonej przez mieszkańca, należnej od dnia przyjęcia mieszkańca przez Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Słonecznikowie, ustalono na 2100 zł.

POUCZENIE

Decyzja jest nieostateczna.

Od decyzji przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie

Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kwiatowie w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia stronie. W trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję. Z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania decyzja staje się ostateczna i prawomocna.

W przypadku wyjścia na jaw, że przedstawione przez stronę informacje stanowiące podstawę wydania decyzji okazały się niezgodne z prawdą, strona obowiązana jest powiadomić o tym organ przed: 1) umieszczeniem w domu pomocy społecznej lub przyjęciem do niego w zakresie przesłanek skierowania do domu oraz 2) nadejściem terminu płatności opłaty za pobyt w domu w zakresie przesłanek ustalenia wysokości odpłatności, katalogu osób zobowiązanych do jej uiszczania oraz proporcji, w jakich osoby uiszczają należność.

Z uwagi na tego rodzaju dysproporcje pomiędzy wynikami postępowania wyjaśniającego a stanem rzeczywistym decyzja może być zmieniona na podstawie art. 106 ust. 5 w zw. z art. 12 u.p.s. przez odmowę skierowania do domu pomocy społecznej albo ustalenie odmiennej niż dotychczasowa wysokości odpłatności lub w stosunku do innego katalogu zobowiązanych. Decyzja podlega zmianie lub uchyleniu, w tym na niekorzyść strony bez jej zgody, w przypadku zmiany przepisów prawa (art. 106 ust. 5 u.p.s.). Przyczynami zmiany lub uchylenia decyzji mogą być w szczególności nowelizacje zarządzenia wójta w sprawie średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca domu pomocy społecznej na obszarze gminy (art. 60 ust. 2 u.p.s.) oraz podjęcie przez radę gminy uchwały ustalającej niższe od ustawowych opłat za pobyt w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym (art. 66 u.p.s.).

Na podstawie art. 109 u.p.s. świadczeniobiorca (osoba skierowana do domu pomocy społecznej) ma obowiązek poinformować organ, który skierował go do domu, o każdej zmianie w swojej sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą wydania decyzji ustalającej katalog osób zobowiązanych do uiszczania opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej oraz ustalającej wysokość opłaty i zakres obciążenia każdego ze zobowiązanych. Obowiązku poinformowania organu należy dopełnić pisemnie w terminie 14 dni od powzięcia wiadomości o zdarzeniu, które spowodowało zmianę sytuacji świadczeniobiorcy. Okolicznościami, o jakich należy poinformować organ, są w szczególności: trwałe ustanie przeszkody faktycznej w postaci dolegliwości uniemożliwiających samodzielne funkcjonowanie w życiu codziennym, cofnięcie zgody na pobyt w domu pomocy społecznej, ustalenie istnienia lub śmierć osoby współzobowiązanej lub współuprawnionej do partycypacji w ponoszeniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej (do osób tych zaliczają się: małżonek, zstępni, wstępni oraz osoba, która dobrowolnie wyraziła wolę współuiszczania opłaty), zmiana wysokości uzyskiwanego przez mieszkańca domu dochodu, zwiększenie uzasadnionionych potrzeb własnych (w zakresie, w jakim może mieć wpływ na pomniejszenie maksymalnej części odpłatności w wysokości 70% dochodu).

Decyzja uwzględnia w całości żądanie strony, a zatem, mimo że jest nieostateczna, podlega wykonaniu od dnia jej wydania (art. 14 u.p.s. w zw. z art. 130 § 4 k.p.a.). Może stanowić podstawę umieszczenia w domu pomocy społecznej również przed dniem, w którym stanie się ostateczna. W przypadku braku wolnych miejsc w Domu Pomocy Społecznej w Słonecznikowie, tj. domu, do którego nastąpiło skierowanie, decyzja niniejsza stanowi podstawę do: 1) wpisu na listę osób oczekujących; 2) uzyskania powiadomienia o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu (art. 59 ust. 3 u.p.s.); 3) skorzystania z prawa do skierowania do domu, który nie jest prowadzony na zlecenie wójta lub starosty (art. 65 ust. 2 u.p.s.); 4) ubiegania się o umieszczenie w domu poza kolejnością w przypadku zajścia nagłej choroby (§ 9 r.d.p.s.).

Zgodnie z art. 62 ust. 1 u.p.s. mieszkaniec domu wnosi własną część opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej do kasy Domu Pomocy Społecznej w Słonecznikowie lub na jego rachunek bankowy (prowadzony przez PKO BP, Oddział w Kwiatowie, nr 12 3456 7890 1234 5678 9012 3456), poczynając od dnia rozpoczęcia pobytu w domu, tj. od dnia przyjęcia do domu przez jego dyrektora, w terminie do 10. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu pobytu w domu. Obowiązek ponoszenia opłaty nie istnieje w okresie nieprzekraczającym 30 dni w roku kalendarzowym, w trakcie których mieszkaniec nie przebywa w domu. Należności z tytułu opłat za pobyt w domu pomocy społecznej nieuiszczone w terminie, zgodnie z art. 104 ust. 1 u.p.s., jako opłaty określone przepisami ustawy o pomocy społecznej (art. 50 ust. 6 u.p.s.), podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Mieszkaniec domu pomocy społecznej może wyrazić zgodę na potrącanie należnej od niego opłaty z emerytury przez właściwy organ emerytalno-rentowy. Wówczas powinien złożyć do Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Słonecznikowie wniosek o wystąpienie do Dyrektora Zakładu Emerytalnego MSWiA z wnioskiem o dokonywanie potrąceń uregulowanych w art. 139 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504) w zw. z art. 128 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 170).

Z up. Wójta Gminy Kwiatowo Anna Wiśniewska

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

Anna Wiśniewska (podpis)

Rozdzielnik 1) Jan Kowalski ul. Polna 34 00-456 Makowo; 2) a/a.