Postanowienie Sądu Administracyjnego

II SA/Wr 1234/23

15.05.2024 r.

POSTANOWIENIE

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiuw składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia WSA Anna Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 15.05.2024 r.na posiedzeniu niejawnym sprawyze skargi Jana Nowakana bezczynność Burmistrza Miasta Oleśnicaw przedmiocie protestu wyborczegopostanawiapoinformować Wojewodę Dolnośląskiego o istotnych naruszeniach prawa występujących wsprawie.

Adam Malinowski

UZASADNIENIE

W rozpoznanej sprawie sąd odrzucił jako niedopuszczalną skargę Jana Nowaka na bezczynnośćBurmistrza Miasta Oleśnica dotyczącą nie rozpoznania "protestu wyborczego" złożonego przezmieszkańców miejscowości Długołęka w dniu 10.03.2024 r. dotyczącego wyborów sołtysa i radysołeckiej Sołectwa Długołęka.

W toku rozpoznawania sprawy sąd stwierdził, że ma miejsce istotne naruszenie prawa,które miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy i które jednocześnie narusza interes prawnymieszkańców Sołectwa Długołęka.

Podstawą prawną skargi wniesionej na bezczynność organu był art. 101a ustawy z dnia 8marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2011 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) któryumożliwia wniesienie skargi na bezczynność organu gminy w sytuacji, gdy organ niewykonuje czynności nakazanych prawem. Przedmiotem skargi było właśnie niewykonywanie czynności nakazanych prawem przez organ wykonawczy gminy Oleśnica,polegających na zbadaniu prawidłowości wyboru sołtysa i rady sołeckiej Sołectwa Długołęka.

Zgodnie z art. 35 ust. 3 pkt 2 i 5 ustawy o samorządzie gminnym statut sołectwa określaw szczególności zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej oraz zasady i formykontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów jednostki pomocniczej.Określenie elementów wskazanych w art. 35 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, w tymzakresu i form kontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów jednostkipomocniczej ma charakter obligatoryjny, a brak któregoś z tych elementów stanowi oistotnym naruszeniu prawa materialnego. Określenie tych kompetencji organów gminy wstatucie sołectwa ma wpływ na zaskarżalność aktów nadzorowanych.

Zasada sądowej kontroli administracji publicznej znajduje bowiem zastosowanie do tejformy działalności gminy, jaką realizują jej jednostki pomocnicze. W myśl art. 35 ust. 3 pkt 5powołanej wyżej ustawy, organami kontroli oraz nadzoru nad działalnością organówjednostek pomocniczych są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta), a zakres i formykontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów sołectwa określaobligatoryjnie statut sołectwa, uchwalany przez radę gminy po przeprowadzeniu konsultacji zmieszkańcami.

Statut Sołectwa Długołęka stanowiący załącznik nr 1 do uchwały Nr XXII/123/2020 Rady Miejskiejw Oleśnicy w sprawie zatwierdzenia statutów jednostek pomocniczych GminyOleśnica (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego) reguluje wyłącznie kwestię kontroli. Statut nieokreśla w ogóle zakresu, ani jakichkolwiek form nadzoru organów gminy nad działalnościąorganów sołectwa, nie określa w jakich sytuacjach i który z organów gminy jest uprawnionydo ingerowania w działalność organów sołectwa. Statut nie przewiduje możliwościunieważnienia wyniku wyborów sołtysa i rady sołeckiej w razie wadliwości tych wyborów,nie określa który z organów gminy jest uprawniony do badania prawidłowości wyborów, niewskazuje terminu w jakim powinny być rozpatrzone ewentualne zarzuty.

W tej sytuacji, mieszkańcy Sołectwa Długołęka zostali pozbawieni możliwości skorzystania zeswoich ustawowych uprawnień polegających na zaskarżeniu do sądu administracyjnegobezczynności organów gminy Oleśnica dotyczącej nie wykonywania obligatoryjnychczynności nadzorczych, co niewątpliwie narusza ustawę o samorządzie gminnym.

Taka treść statutu Sołectwa Długołęka narusza art. 35 ust. 3 pkt 5 w zw. z art. 101a ustawy osamorządzie gminnym.

Z powyższych względów konieczne było zasygnalizowanie wskazanych wyżej naruszeńprawa organowi sprawującemu nadzór nad działalnością gminną w celu podjęcia stosownychkroków przewidzianych ustawą o samorządzie gminnym.

Postanowienie w tej kwestii Sąd wydał na podstawie art. 155 § 1 ustawy z dnia 30sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r.poz. 329).

Adam Malinowski