Postanowienie w przedmiocie prawa pomocy

Sygn. akt II SA/Wa 1234/23 Dnia 15 czerwca 2023 r.

POSTANOWIENIE

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – Jan Kowalski po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Anna Nowak o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia 20 maja 2023 r. nr WA.12345.23.2023 w przedmiocie wymeldowania z pobytu stałego

postanawia

odmówić wnioskodawczyni przyznania prawa pomocy.

.......................................... (podpis referendarza sądowego)

UZASADNIENIE

Skarżąca Anna Nowak została wezwana do uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 200 zł. W następstwie tego wezwania skarżąca złożyła wniosek z dnia 5 czerwca 2023 r., w którym zwróciła się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. Według oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wnioskodawczyni prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z dwojgiem małoletnich dzieci. Dochód rodziny kształtują przychody z prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej (w kwocie 3500 zł brutto miesięcznie) oraz alimenty na dzieci (w kwocie 1200 zł brutto miesięcznie). Wnioskodawczyni - zgodnie ze złożonym oświadczeniem - nie jest właścicielem jakiejkolwiek nieruchomości. W świetle złożonego oświadczenia wnioskodawczyni posiada oszczędności w kwocie 2000 zł oraz samochód osobowy wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z tym, że oświadczenie zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okazało się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych wnioskodawczyni, na podstawie art. 255 w zw. z art. 258 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329), zarządzeniem referendarza sądowego z dnia 7 czerwca 2023 r., wezwano wnioskodawczynię do przedłożenia – w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania – następujących dokumentów i oświadczeń: a) oświadczenia do kogo należy nieruchomość, w której wnioskodawczyni obecnie zamieszkuje wraz z synami i kto ponosi miesięczne koszty związane z utrzymaniem tej nieruchomości; b) kopii zeznania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2022 złożonego do właściwego urzędu skarbowego; c) kopii dokumentów (dokumenty księgowe, potwierdzenia przelewów, inne) potwierdzających wysokość wszystkich dochodów uzyskanych przez wnioskodawczynię z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w okresie ostatnich sześciu miesięcy; d) wyciągów i wykazów ze wszystkich posiadanych przez wnioskodawczynię rachunków bankowych, na których gromadzone są środki pieniężne, obrazujących historię (wszystkie wpłaty i wypłaty) i salda (stany) tych rachunków w okresie ostatnich trzech miesięcy; e) kopii dokumentów obrazujących wysokość kosztów utrzymania wnioskodawczyni i jej synów poniesionych w okresie ostatnich trzech miesięcy (ewentualne opłaty za użytkowaną nieruchomość, opłaty za wodę, energię elektryczną, gaz, wydatki na lekarstwa, inne). Powyższe wezwanie zostało wnioskodawczyni skutecznie doręczone w dniu 9 czerwca 2023 r. i pozostało bez odpowiedzi.

W tym stanie uznano, co następuje.

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 w zw. z art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z powyższego wynika, że to na podmiocie wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Z oczywistych względów pozytywne rozstrzygnięcie w ww. zakresie zależy wyłącznie od tego, co zostanie przez podmiot wnioskujący udowodnione. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wnioskodawczyni nie wykazała, iż spełnia ustawowe przesłanki przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie. Należy zwrócić uwagę na to, że przy rozpoznawaniu wniosku o przyznanie prawa pomocy nie prowadzi się dochodzenia, w sytuacji, gdy dokładne dane umożliwiające pełną ocenę stanu majątkowego oraz możliwości płatniczych wnioskodawcy nie są znane, gdyż uchyla się on od złożenia stosownych dokumentów bądź oświadczeń w tym przedmiocie. Jak już bowiem wskazano, wyłączną sprawą zainteresowanego jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowo określonych przesłanek przyznania prawa pomocy. Warto podkreślić, że przepis art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nakłada na podmiot wnioskujący o przyznanie prawa pomocy obowiązek współdziałania z sądem (referendarzem) w zakresie gromadzenia dowodów źródłowych i wyjaśnienia wszystkich okoliczności w celu ustalenia jego rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych. Brak tej współpracy przez niedostarczenie dokumentów bądź nieskładnie wyczerpujących oświadczeń musi mieć z kolei wpływ na dokonywaną ocenę wniosku o przyznanie prawa pomocy (por.: Adam Kowalski, Gromadzenie materiału dowodowego. Obowiązek współdziałania strony z sądem [w:] Jan Kowalski, Maria Nowak, Piotr Wiśniewski, Koszty postępowania w sprawach administracyjnych i sądowoadministracyjnych, Warszawa 2019, s. 234). Z uwagi na fakt, iż na stosowne wezwanie referendarza sądowego wnioskodawczyni w żaden sposób nie odpowiedziała, referendarz nie jest w stanie zweryfikować bardzo ogólnych informacji podanych w formularzu PPF. Przyznanie prawa pomocy w żądanym zakresie może mieć z kolei miejsce, gdy strona wykaże obiektywny i rzeczywisty brak możliwości poniesienia kosztów postępowania. Oznacza to, że rozpoznający wniosek referendarz nie może domniemywać sytuacji materialnej i życiowej wnioskodawczyni i osób pozostających z wnioskodawczynią we wspólnym gospodarstwie domowym. Niezależnie od powyższej postawy wnioskodawczyni zasadnym jest wskazanie, że przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym ma charakter wyjątkowy i stosowane może być jedynie względem podmiotów charakteryzujących się wyjątkowo trudną sytuacją materialną, to jest bezrobotnych bez prawa do zasiłku bądź osób korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej (por. w tej materii: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 stycznia 2020 r., sygn. akt I OZ 123/20; Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych; http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Analiza wyżej wskazanych, pobieżnych danych zawartych w formularzu PPF nie daje jakichkolwiek podstaw do uznania, że wnioskodawczyni jako osoba generująca comiesięczne dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jak i posiadająca określone oszczędności pieniężne do którejkolwiek ze wskazanych kategorii podmiotów może być zaliczona. W konsekwencji powyższego, referendarz sądowy działając na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia, odmawiając przyznania prawa pomocy w żądanym przez wnioskodawczynię zakresie.

.......................................... (podpis referendarza sądowego)