Postanowienie o odrzuceniu pozwu

Sygn. akt I C 1234/23

15 maja 2024 r.

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie 15 maja 2024 r. Wydział Cywilny

w następującym składzie

Przewodniczący: Sędzia Anna Kowalska

Protokolant: sekretarz sądowy Jan Nowak

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Jana Wiśniewskiego

przeciwko Adamowi Zielińskiemu

o zapłatę

postanawia:

1. odrzucić pozew;

2. zasądzić od Jana Wiśniewskiego na rzecz Adama Zielińskiego kwotę 1200 (jeden tysiąc dwieście) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego pozwanej,

3. nie obciążać powoda pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

(-) SSO Anna Kowalska

Sygn. akt I C 1234/23

UZASADNIENIE

Jan Wiśniewski wniósł do Sądu Rejonowego w Warszawie pozew przeciwko Adamowi Zielińskiemu o zapłatę kwoty 5000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wezwania, tj. dnia 10 marca 2023 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł ponadto o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód podniósł, że w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2022 r. w sprawie o sygn. akt. II C 5678/21, w której występował on po stronie interwenienta ubocznego Sąd zasądził żądane w pozwie kwoty. Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 5 lutego 2022 r. nadał ww. wyrokowi klauzulę wykonalności na rzecz Jana Wiśniewskiego. Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie o sygn. akt I ACa 9012/22 w wyroku z dnia 15 kwietnia 2022 r. na skutek apelacji wniesionej przez interwenienta ubocznego po stronie powodowej Jana Wiśniewskiego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2022 r. (sygn. akt II C 5678/21) zmienił zaskarżony wyrok w zakresie odsetek, tj. zasądził je od dnia 1 marca 2022 r. do dnia zapłaty. W dniu 20 maja 2022 r. powód uzyskał tytuł uprawniający do egzekucji w postaci wyroku S.A. w Warszawie. W dniu 1 lipca 2022 r. Sąd Rejonowy w Warszawie wydał wyrok zaoczny w sprawie o sygn. akt III C 3456/22 zasądzając od Adama Zielińskiego na rzecz powoda kwotę 5000 złotych. Powód uzyskał tytuł uprawniający do egzekucji w dniu 10 sierpnia 2022 r. Pomimo wielu starań powód do dnia wniesienia pozwu nie uzyskał od pozwanego całości należnej mu kwoty (pozew k. 1-2).

Sąd Rejonowy w Warszawie postanowieniem z dnia 15 września 2022 r. w sprawie o sygn. akt III C 7890/22 stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie (postanowienie k. 15).

Adam Zieliński w złożonej odpowiedzi na pozew podniósł zarzut powagi rzeczy osądzonej wnosząc o odrzucenie pozwu. Z ostrożności procesowej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenia od powoda na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, że kwota, której powód się domaga w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie została już raz zasądzona wcześniejszymi wyrokami. Powód te odsetki ustawowe uzyskał i je egzekwuje w postępowaniach egzekucyjnych (odpowiedź na pozew k. 62-64).

W toku postępowania powód oświadczył, że z tego samego tytułu zamiast pierwotnej kwoty domaga się kwoty 4800 złotych, gdyż nieprawidłowo obliczył wysokość odsetek. Następnie powód ponownie określił wartość przedmiotu sporu na kwotę 4950 złotych. Stanowisko pozwanego nie uległo zmianie (protokół rozprawy k.132-133, pisma k.129, 135, 146-147,157-158).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 20 stycznia 2022 r. w sprawie o sygn. akt II C 5678/21, Sąd zasądził od Adama Zielińskiego na rzecz Jana Wiśniewskiego kwotę 5000 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 1 marca 2022 r. do dnia zapłaty, kwotę 500 złotych tytułem kosztów sądowych, kwotę 1000 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, w pozostałej części powództwo oddalił. Wierzycielka z tego tytułu dokonała cesji swojej wierzytelności z wyroku Janowi Wiśniewskiemu, który uzyskał tytuł wykonawczy.

Następnie Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem dnia 15 kwietnia 2022 roku w sprawie I ACa 9012/22 zmienił częściowo zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2022 r. sygn. akt II C 5678/21 w ten sposób, że zasądzone w wyroku w pkt 1 ppkt 1 odsetki ustawowe od kwoty 5000 złotych zasądził od dnia 1 marca 2022 r. do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie oddalając apelację Jana Wiśniewskiego.

Pozwem z dnia 10 września 2022 r. Jan Wiśniewski wniósł o zasądzenie od pozwanego Adama Zielińskiego kwoty 450 złotych tytułem odsetek od zaległych odsetek liczonych od dnia 1 marca 2022 r., tj. zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2022 r. do dnia 10 września 2022 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wezwania do zapłaty do dnia ostatecznej zapłaty.

Sąd Rejonowy w Warszawie prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. akt III C 3456/22 uwzględnił w całości powództwo w ww. zakresie, zasądzając od pozwanego Adama Zielińskiego na rzecz Jana Wiśniewskiego kwotę 450 złotych wraz z ustawowymi odsetkami 13% rocznie od dnia 10 września 2022 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu na rzecz powoda oraz nadając wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Następnie Jan Wiśniewski pismem z dnia 15 października 2022 r. wezwał Adama Zielińskiego do zapłaty kwoty 5450 złotych na podstawie art. 476 k.c., tj. zgodnie z wydanymi wyrokami Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2022 r. (sygn. akt II C 5678/21) i Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2022 r. , (sygn. akt I ACa 9012/22) oraz Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 1 lipca 2022 r. (sygn. akt III C 3456/22), tj. kwoty zobowiązania 5000 złotych oraz kwoty odsetek za zwłokę w wysokości 450 złotych (w sumie 5450 złotych) w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Powyższy stan faktyczny był między stronami bezsporny, a został ustalony przez Sąd na podstawie wskazanych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których autentyczności i mocy dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd, odrzucając pozew, stwierdził, że merytoryczne rozpoznanie sprawy jest niedopuszczalne z przyczyn formalnych, tj. z braku określonych w normach procesowych przesłanek. Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., odrzucenie pozwu nastąpi m.in. jeżeli sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami została już prawomocnie osądzona. Wskazać bowiem należy, że ocena stanu powagi rzeczy osądzonej wymaga zbadania, poza tożsamością stron, także tożsamości żądań i ich podstawy faktycznej oraz podstawy prawnej na datę zamknięcia rozprawy. Tożsamość żądań uzasadniającą odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. rozumieć należy jako zwrócenie się do Sądu o rozstrzygnięcie konkretnego, tożsamego w każdym aspekcie problemu prawnego wyrosłego na gruncie tych samych faktów.

Zgodnie z art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Konsekwencją w odniesieniu do skutków opóźnienia się dłużnika w wykonaniu zobowiązania nakazywałaby obowiązek płacenia odsetek za opóźnienia także w przypadku opóźnienia w płaceniu odsetek, bez względu na tytuł powstania tego obowiązku. Rodzi to jednak dość istotne niebezpieczeństwo szybkiego powiększania się kapitału, który dłużnik musi oprocentowywać. Zrodziło to potrzebę wprowadzenia ograniczeń pod względem pobierania odsetek od zaległych odsetek. Podobnie należy ocenić umawianie się o odsetki od zaległych odsetek. Celowi temu służy tzw. zakaz anatocyzmu. Motywem, który uzasadnia utrzymywanie tego typu rozwiązań przewidzianych już prawie rzymskim, była potrzeba roztoczenia opieki nad dłużnikiem w obawie przed jego nadmiernym obciążeniem finansowym, a nawet popadnięciem w ruinę. Zakazy przewidziane tym przepisem obejmują „zaległe odsetki" bez względu na tytuł, który jest podstawą ich naliczania. Brak jest bowiem podstaw do różnicowania odsetek (postanowienie SN z dnia 12 marca 2019 r., I CSK 234/18, LEX nr 2654321). Na podobnych zasadach traktowane są te, których źródłem jest ustawa, jak i te, których źródłem jest czynność prawna. Pojęcie to zatem odnosi się zarówno do odsetek kapitałowych, jaki odsetek za opóźnienie (T. Wiśniewski (w:) G. Kawecki, Komentarz, t. 2, 2020, s. 456). Zakaz, o którym mowa w przepisie, obejmuje wszystkie odsetki, bez względu na przewidziany sposób naliczania odsetek. Dotyczy on zatem zarówno odsetek płatnych z dołu, jak i odsetek płatnych z góry (T. Wiśniewski (w:) G. Kawecki, Komentarz, t. 2, 2020, s. 457).

W niniejszej sprawie Sąd zbadał powyższe przesłanki i ustalił tożsamość stron, tożsamość żądań oraz tożsamość podstawy faktycznej oraz prawnej. Wskazać bowiem należy, że zarówno Sąd Rejonowy w Warszawie wyrokiem zaocznym z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. akt III C 3456/22 uwzględnił żądanie powoda w zakresie w jakim jest dochodzone w niniejszym pozwie, a które to uprzednio żądanie Sąd Okręgowy w Warszawie zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie uwzględnił w całości.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt II C 5678/21, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego zasądził kwotę 5000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty od dnia 1 marca 2022 r. do dnia zapłaty. W dniu 10 września 2022 r. Jan Wiśniewski wniósł o zapłatę zaległych odsetek od odsetek naliczanych od dnia 1 marca 2022 r. Żądanie to zostało uwzględnione w wyroku Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. akt. III C 3456/22. Ponadto powód domagał się tych samych odsetek, tylko skapitalizowanych zasądzonych od kwoty 5000 złotych od dnia 1 marca 2022 roku do dnia zapłaty (vide wyrok S.O. z dnia 20 stycznia 2022 roku i S.A. w Warszawie z 15 kwietnia 2022 roku). Powód skapitalizował wysokość tych odsetek- ich wysokość zmieniała się w toku postępowania - ostatecznie na kwotę 4950 złotych. Tym samym jest to samo żądanie, które już zostało uwzględnione wskazanymi wyżej orzeczeniami.

Wobec powyższego żądanie powoda obejmującego żądanie zwrotu odsetek od kwoty 5000 złotych za okres od dnia 1 marca 2022 r. do dnia 10 września 2022 r. i odsetek od kwoty 450 złotych za okres od dnia 10 września 2022 roku do 15 maja 2024 roku nie mogło podlegać uwzględnieniu. Jedynie na marginesie należało zauważyć, że dochodzona przez powoda kwota co do obliczeń była kwestionowana przez pozwanego, powód zmieniał jej wartość kilkukrotnie w toku postępowania, tym samym należało uznać ją za nieudowodnioną przez powoda. Powód nie zaoferował jakichkolwiek środków dowodowych mogących służyć zweryfikowaniu dochodzonej i zmienianej kwoty żądania, a Sąd nie widział tutaj podstaw do działania z urzędu (art. 6 k.c.).

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Natomiast zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. Sąd orzeka o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Niewątpliwie postanowienie o odrzuceniu pozwu jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie. Pozwany Adam Zieliński wdał się w spór oraz ustanowił pełnomocnika procesowego - radcę prawnego, który złożył w jego imieniu odpowiedź na pozew. Wskazać należy, że to powód zainicjował postępowanie, mimo że wiedział, iż o to samo roszczenie wystąpił już wcześniej przed innym sądem. Nie można zatem odmówić pozwanemu uprawnienia do domagania się zwrotu kosztów procesu.

Na koszty poniesione przez pozwanego składało się wynagrodzenie pełnomocnika stosownie do § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Sąd nie obciążył powoda pozostałymi nieuiszczonymi kosztami procesu uznając, że w tym zakresie znajduje zastosowanie przepis art. 102 k.p.c. i przewidziana w nim zasada słuszności, zgodnie z którą w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle. Sąd biorąc pod uwagę trudną sytuację życiową i majątkową powoda, doszedł do przekonania, że po stronie powoda zachodzą okoliczności (vide pismo wraz z załącznikami k.30-48) pozwalające na wyjątkowe odstąpienie od ogólnych reguł rządzących problematyką kosztów procesu.

(-) SSO Anna Kowalska