Postanowienie w sprawie skargi na postanowienie referendarza sądowego

Sygn. akt I C 1234/23

15 maja 2024 r.

POSTANOWIENIE

Sąd Rejonowy w Warszawie, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący sędzia Anna Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: Jan Nowak

przeciwko: Firma "XYZ" Sp. z o.o. w Krakowie

o zapłatę

na skutek skargi pozwanego na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 20 kwietnia 2024 r.

postanawia:

utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.

sędzia Anna Kowalska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2024 r. referendarz sądowy oddalił wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu tego postanowienia referendarz wskazał, że pozwany nie uprawdopodobnił, że nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych bowiem nie dołączył do wniosku żadnych dokumentów przedstawiających sytuację finansową wnioskodawcy. Ponadto referendarz sądowy podniósł, że nie wzywał pozwanego do przedstawienia informacji o swojej sytuacji majątkowej albowiem pozwany, będąc spółką prawa handlowego posiadającą osobowość prawną, jako podmiot profesjonalny, winien wiedzieć, iż właśnie te dane będą konieczne, aby Sąd mógł rozstrzygnąć, czy zasługuje na dobrodziejstwo zwolnienia od kosztów sądowych. W związku z powyższym do wniosku powinien dołączyć oświadczenie o sytuacji majątkowej wraz z dokumentami potwierdzającymi podane informacje.

Pismem procesowym z dnia 5 maja 2024 r. pozwany złożył skargę na postanowienie referendarza sądowego z dnia 20 kwietnia 2024 r., wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości i zwolnienie pozwanego od kosztów sądowych ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

W uzasadnieniu pozwany zaznaczył, iż zaskarżone orzeczenie jest bezzasadne i niesłuszne, gdyż wskazał, że jego sytuacja finansowa jest bardzo trudna. Dochody z prowadzonej działalności są niewielkie i z tego względu wnioskował o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.

Sąd zważył co następuje:

Skarga na orzeczenie referendarza nie zasługuje na uwzględnienie.

Oceny złożonego przez pozwanego wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych dokonano w sposób prawidłowy przez pryzmat regulacji art. 102 § 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej u.k.s.c.), zgodnie z którym sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Z zapisu wskazanego wyżej przepisu wynika wprost, że osoba prawna obowiązana jest samodzielnie wykazać, że nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych i winna to uczynić równocześnie z wniesieniem wniosku. Nie należy bowiem stosować w przypadku wniosków osób prawnych art. 130 k.p.c., a w rezultacie wzywać do uzupełnienia wniosku przez wykazanie sytuacji majątkowej. Gdyby wolą ustawodawcy było stosowanie art. 130 k.p.c. w stosunku do osób prawnych, to niewątpliwie uregulowanie takie zostałoby zawarte w treści art. 102 u.k.s.c., tak jak uczyniono to w stosunku do osób fizycznych w art. 102 ust. 2 u.k.s.c. (por. także Adam Zieliński i Piotr Wiśniewski: "Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Komentarz", 2023 LEX nr 345 s. 123-125; Maria Nowak: "Zwolnienie od kosztów sądowych", 2022 LEX nr 456 s. 234). Osoba prawna lub organizacja nie mająca osobowości prawnej, aby uzyskać zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych musi wykazać, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

W rozpoznawanej sprawie pozwany jest osobą prawną, stąd w świetle powyższych uwag winien do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych dołączyć środki dowodowe dla wykazania, że nie ma dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych, a nie oczekiwać inicjatywy sądu. Tymczasem pozwany ograniczył się jedynie do zgłoszenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz jego krótkiego uzasadnienia, nie przedkładając Sądowi żadnych szczegółowych dokumentów, na podstawie których można by uznać, że zachodzą wskazane w art. 102 u.k.s.c. przesłanki do zwolnienia pozwanego od ponoszenia kosztów procesu.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe, na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. Sąd zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymał w mocy.

sędzia Anna Kowalska

Sygn. akt I C 1234/23

ZARZĄDZENIE

1. Odnotować,

2. odpis postanowienia doręczyć:

- pełn. powoda,

- pozwanemu z informacją, iż orzeczenie jest ostateczne i nie podlega zaskarżeniu,

3. wezwać pozwanego do uiszczenia w terminie 7 dni opłaty sądowej od apelacji w kwocie 1500 zł pod rygorem jej odrzucenia,

4. przedłożyć za 2 dni z informacją o opłacie lub z pismem.

Warszawa, dnia 16 maja 2024 r.

sędzia Anna Kowalska